بحران هویتی چیست؟

به گزارش جایگاه خبر، بحران هویت در اصطلاح روانشناسی به وضعیتی اشاره دارد که فرد با احساس عدم تطابق بین هویت و انتظارات خود یا ارزش‌های اجتماعی مواجه می‌شود. این بحران معمولاً با عدم قبولی هویت فردی، اضطراب، افسردگی و گاهی اوقات رفتارهای خودکشی همراه است. این موضوع می‌تواند ناشی از فشارهای اجتماعی، تضادهای فرهنگی یا دیگر عوامل روانشناختی باشد.

شکل‌گیری بحران هویت می‌تواند به دلایل مختلفی برگردد. برخی از این دلایل عبارتند از:

تضاد بین انتظارات دیگران و انتظارات شخصی: فرد ممکن است تحت فشار اجتماعی قرار گیرد و احساس کند که باید به انتظارات دیگران پاسخ دهد، در حالی که ارزش‌ها و انتظارات شخصی خود را درک نمی‌کند.
تغییرات زندگی: رویدادهای مهم مانند انتخاب شغل، ازدواج، جدایی، مهاجرت و… می‌توانند باعث تغییرات در هویت فردی شوند و احساس عدم تطابق ایجاد کنند.
نوعی بیماری روانی: مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیتی و… می‌توانند باعث شکل‌گیری بحران هویت شوند.
تضادهای فرهنگی: زندگی در محیط‌های فرهنگی مختلف و تضادهای ارزشی و فرهنگی می‌تواند باعث احساس عدم تطابق و بحران هویت شود.
تجربه رویدادهای تراژیک: رویدادهای تلخ و تراژیک مانند از دست دادن عزیزان، تجربه بی‌عدالتی و… می‌توانند تأثیرات عمیقی روی هویت فردی داشته باشند و باعث بحران هویت شوند.
فشارهای اجتماعی: فرد ممکن است در محیط‌هایی که فشارهای اجتماعی قوی وجود دارد، احساس کند که باید به انتظارات اجتماعی پاسخ دهد و این منجر به تعارض با هویت شخصی و ایجاد بحران هویت شود.
تغییرات در دوره‌های زندگی: هر فرد در طول زندگی با تغییراتی در مراحل مختلف مواجه می‌شود مانند دوره بزرگسالی، ازدواج، پدر و مادر شدن، و ورود به مرحله سالخوردگی که این تغییرات می‌توانند باعث شکل‌گیری بحران هویت شوند.
نقش محیط خانوادگی: روابط خانوادگی و نقش والدین در پذیرش و پشتیبانی از هویت فردی می‌تواند بر توسعه هویت و ایجاد بحران هویت تأثیرگذار باشد.
تضاد بین هویت مطلوب و هویت واقعی: احساس تضاد بین تصور فرد از یک هویت مطلوب و واقعیت هویت فعلی می‌تواند باعث بحران هویت شود.
انتخاب‌های زندگی: انتخاب‌هایی که فرد در زندگی انجام می‌دهد، مانند تحصیلات، شغل، روابط عاطفی و… می‌توانند تأثیرات عمیقی بر هویت او داشته باشند و در صورت عدم تطابق با انتظارات و ارزش‌های شخصی بحران هویت ایجاد کنند.
بحران هویت ممکن است از تضاد بین ارزش‌ها، باورها و انتظارات فرد با محیط اجتماعی، فرهنگ، یا تحولات شخصیتی ناشی شود. این احساس عدم تطابق ممکن است به دنبال تغییرات زندگی، رویدادهای تراژیک یا تجربه ناهماهنگی در ارتباطات فردی با دیگران پدید آید. از راهکارهای مدیریت بحران هویت شامل مشاوره روانشناختی، خودشناسی، تعیین اولویت‌ها و ایجاد انطباق با تغییرات محیطی می‌باشد.

برای مدیریت بحران هویت، ممکن است نیاز باشد که فرد روی مهارت‌های مقابله با استرس، ارتقاء احترام به خود و تقویت روابط اجتماعی تمرکز کند. همچنین، مشاوره روانشناختی و دریافت پشتیبانی و حمایت از دیگران نیز می‌تواند در پیشگیری از تشدید بحران هویت و بهبود وضعیت روانی کمک کننده باشد.

به قلم:محسن بهمنش روانشناس